URBACT – szansa na działanie i zmianę

"Metoda URBACT"

Sprawozdania UE i ONZ od lat rzucają światło na powtarzające się, bieżące lub nadchodzące wyzwania w miastach i prognozowane perspektywy dla nich. Bezrobocie, spadek ludności, ograniczenie inwestycji publicznych, napływ migrantów i cyfryzacja społeczeństwa - to tylko kilka z wielu wyzwań, które wymuszają wprowadzanie zmian w funkcjonowaniu miast w całej Europie.

Innym sposobem na osiągnięcie dobrej koniunktury gospodarczej, dobrych warunków do życia i rozwoju w miastach jest ponowne przemyślenie obowiązującego w nich modelu zarządzania, w tym odejście od pełnienia funkcji "dowódczej i kontrolnej" i przyjęcie roli "facylitatora" zmian. Wymaga to dobrych relacji opartych na wzajemnym zaufaniu między wybranymi reprezentantami lokalnej społeczności, pracownikami miasta i obywatelami oraz wzmocnienia pozycji lokalnych interesariuszy przy współtworzeniu i wdrażaniu lokalnych polityk. I właśnie tu pojawia się URBACT.

URBACT wspiera zintegrowany rozwój miast, w tym zasady horyzontalnej i wertykalnej integracji działań. Zasady te opierają się na rozwijanym od początków nowego tysiąclecia zintegrowanym podejściu do rozwoju obszarów miejskich, obecny również w takich kluczowych dokumentach i inicjatywach jak Karta Lipska w 2007 r., Pakt Amsterdamski i Nowa Agenda Miejska z 2016 r.

Integracja pozioma polityk miejskich wymaga, aby różne służby miejskie (wydziały, urzędy, spółki miejskie - przyp. tłum.) i lokalne agencje rozwoju ściśle ze sobą współpracowały. W związku z tym, projekt stworzenia miejsca, gdzie łączą się działania musi zostać przygotowany i wdrożony z uwzględnieniem planowania (wybór miejsca), aspektu społecznego (szkolenia, zatrudnienie) i ekonomicznego (wsparcie dla biznesu). Integracja pionowa kładzie nacisk na tworzenie polityk i działań wspólnie z interesariuszami (mieszkańcami, stowarzyszeniami i innymi publicznymi i prywatnymi partnerami), ale także z właściwymi władzami wyższego szczebla, w tym regionalnymi i / lub krajowymi.

Aby te zasady były stosowane przez administrację miast w całej Europie, URBACT opracował szereg procedur i narzędzi, pod wspólną nazwą "metoda URBACT". Umożliwia ona stworzenie sprzyjającego środowiska do nauki poprzez praktykę.

Elementy tej metody to:

• Tworzenie sieci kontaktów między miastami UE w celu wymiany dobrych praktyk i znalezienia rozwiązań podobnych u każdego partnera wyzwań.

 Obecnie istnieją trzy typy sieci pozwalające na zaspokojenie różnych potrzeb:

1. Sieci Planowania Działań są dla miast chcących opracować Zintegrowany Plan Działania na rzecz swojego miasta.
2. Sieci Transferu są dla miast, które chcą przenieść już istniejące dobre praktyki i dostosować je do swojego lokalnego kontekstu.
3. Sieci Wdrażania są dla miast, które mają już zintegrowaną strategię lub plan działania, ale chcą sprostać wyzwaniom, które napotykają w trakcie ich realizacji.

Sieci ułatwiają wymianę i współpracę pomiędzy pracownikami miast i lokalnymi interesariuszami poprzez wizyty studyjne, międzynarodowe warsztaty i wzajemne oceny. Sieć składa się z miasta - partnera wiodącego i maksymalnie 11 partnerów projektu, współpracujących przy wsparciu merytorycznym ze strony ekspertów URBACT (rozwinięcie poniżej).

• Partycypacyjne podejście do rozwoju miast. Władze miejskie zaangażowane w sieci URBACT tworzą Lokalne Grupy URBACT, w skład których wchodzą przedstawiciele sektorów społecznego, gospodarczego i środowiskowego (pracownicy miasta, organizacje pozarządowe, MŚP, uniwersytety, obywatele i inni interesariusze). Ich celem jest znalezienie rozwiązań dla lokalnych potrzeb i wyzwań, którym miasto zamierza zaradzić przyłączając się do sieci. Oprócz pracowników miasta, inni lokalni partnerzy również korzystają z opisanych powyżej działań sieci.
• Opracowywanie i wdrażanie Zintegrowanych Planów Działania po nawiązaniu kontaktów i zaangażowaniu lokalnych interesariuszy. Jest to proces współ-produkcji wynikający z wymiany dobrych praktyk i pomysłów między miastami partnerskimi UE oraz ze spotkań Lokalnych Grup URBACT, w ramach którego te praktyki są przyjmowane i dostosowywane do warunków miast.
• Wsparcie eksperckie dla miast biorących udział w sieciach URBACT w 100% finansowane jest przez URBACT. Wybrani przez sieci eksperci wspierają miasta w zakresie metodyki i wiedzy tematycznej.
• Budowanie potencjału i szkolenia dla praktyków miejskich w ramach projektowania, przekazywania i wdrażania zintegrowanych praktyk i strategii w sposób partycypacyjny. URBACT organizuje letnie uniwersytety, gromadzące setki miast URBACT i innych uczestników, w tym miejskich praktyków / profesjonalistów, którzy chcą poprawić swoje umiejętności w zakresie opracowywania Zintegrowanych Planów Działania wspólnie z lokalnymi interesariuszami. W uzupełnieniu letnich uniwersytetów, program organizuje krajowe szkolenia, seminaria internetowe i przygotowuje przewodniki przeznaczone konkretnym tematom.
• Stosuje się "ramę wyników" przy określeniu oczekiwanych wyników i wpływu na poziomie lokalnym, w tym wyznaczania kamieni milowych, wskaźników wyników i osiągnięć oraz przy monitorowaniu postępów.
• Kapitalizacja, przekazywanie wiedzy i praktyk z korzyścią dla miast URBACT i innych. URBACT używa kilku sposobów, aby to osiągnąć, m.in.: stronę internetową URBACT, media społecznościowe, artykuły, publikacje, warsztaty, laboratoria polityk miejskich, festiwale miejskie URBACT, a także Krajowe Punkty URBACT (które kontaktują się z partnerami w językach narodowych swoich krajów), łączenie i dzielenie się wiedzą z partnerami Agendy Miejskiej UE oraz innymi organizacjami działającymi na rzecz rozwoju miast (CEMR, EUROCITIES, UN-HABITAT, itp.).
• Wsparcie ze strony Sekretariatu URBACT, Krajowych Punktów URBACT i Ekspertów Programu. W latach 2014-2018 URBACT sfinansował 20 Sieci Planowania Działań, w których współpracowało 205 miast z całej Europy. Dzięki metodzie URBACT miasta te wzmocniły pozycję lokalnych interesariuszy poprzez zaproszenie ich do działania w ramach Lokalnych Grup URBACT i współtworzenia Zintegrowanych Planów Działania. Ponad 66% tych miast URBACT zatwierdziło swój Zintegrowany Plan Działania, prawie 50% pozyskało fundusze na jego realizację, a ponad 80% z nich już rozpoczęło wdrażanie. Opowieści i świadectwa miast przedstawione są na stronach specjalnej publikacji wskazują na wartość dodaną tej metody, będącej drogą do naśladowania przy prowadzeniu zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich.

Jak korzystać z URBACT

Każde miasto, bez względu na liczbę swoich mieszkańców może korzystać z URBACT na różne sposoby.

Po pierwsze, strona internetowa URBACT jest cennym źródłem wiedzy i doświadczenia, publikującym dobre praktyki, artykuły, studia przypadku, Zintegrowane Plany Działania i inne informacje na różne tematy, które mogą inspirować małe lub duże miejskie administracje. Równolegle z pomocą Krajowych Punktów URBACT udostępniane są publikacje cyfrowe i papierowe w całej Europie, takie jak: Miasta w akcji - Opowieści o zmianie.

Po drugie, URBACT regularnie organizuje imprezy otwarte dla wszystkich miast UE, podczas których uczestnicy dzielą się wiedzą, praktykami i know-how. Wydarzenia te obejmują Festiwale Miejskie URBACT, laboratoria polityk miejskich, warsztaty podczas Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast oraz inne duże konferencje. W uzupełnieniu tych wydarzeń Krajowe Punkty URBACT, działające w 27 krajach UE organizują krajowe wydarzenia prezentujące dobre praktyki i wyniki miast URBACT.

Po trzecie, każde miasto może wziąć udział w organizowanych naborach do sieci i korzystać w procesie wymiany i uczenia się wraz ze swoimi odpowiednikami z miast całej UE. Niektóre wyniki i sukcesy miast wcześniej zaangażowanych w Sieci Planowania Działań URBACT zostały opisane w publikacji Miasta w akcji - Opowieści o zmianie.

***

Nowa Polityka Spójności UE i jej nowe instrumenty dla władz miejskich powinny opierać się na metodzie URBACT, tzn. odnosić się do jej rezultatów, korzyści i doświadczeń. Przez cały ten czas program URBACT będzie nadal współtworzył lepsze warunki do życia miastach z lokalnymi partnerami.

Zachęcamy miasta, które zamierzają sprostać swoim lokalnym wyzwaniom poprzez opracowanie Zintegrowanych Planów Działań do zainteresowania się naborem do Sieci Planowania Działań, ogłoszonego 7-go stycznia 2019 r.
 
Wszystkie informacje są dostępne tutaj: www.urbact-eu/urbact-polska

Jenny Koutsomarkou