Over het belang van een transversale aanpak van overheidsopdrachten

Op het meest elementaire niveau moeten de aanbestedingen worden uitgevoerd in overeenstemming met de lokale, nationale en Europese wetgeving. Maar de aankoop van een publieke entiteit gaat veel verder dan dat. In de eerste plaats gaat het om het gebruik van overheidsgeld, met de verantwoordelijkheid om het efficiënt te gebruiken. Ten tweede hebben deze overheidsaankopen een directe impact op het bedrijf dat het product of de dienst die de administratie aankoopt zal leveren. Het ontvangen van een bestelling voor een levering betekent het hebben van een inkomen en het betalen van de werknemers. Ten derde betekent de toenemende aandacht voor het thema duurzaamheid dat overheidsinkopers zich ook bewust moeten zijn van de impact van goederen en diensten op bredere mondiale vraagstukken: is het materiaal milieuvriendelijk? Zijn de goederen geproduceerd door werknemers met fatsoenlijke arbeidsomstandigheden?

Met deze eenvoudige voorbeelden is het al duidelijk dat een strategie voor overheidsopdrachten moet worden ontworpen met de hulp van meerdere verschillende gemeentelijke diensten, die elk hun eigen expertise inbrengen. Daarom is in Schaarbeek het team dat werkt aan het project "Making Spend Matter" samengesteld uit vertegenwoordigers van 10 verschillende afdelingen. De ambtenaren die zich bezighouden met overheidsopdrachten voor goederen, diensten en werken brengen jarenlange ervaring met zich mee op het gebied van procedures, naleving van de wetgeving, tijd- en geldbeheer en ervaring in het begrijpen van de behoeften en het vertalen daarvan in aanbestedingen. Zij hebben ook een specifieke opleiding gekregen over de milieuaspecten van overheidsopdrachten, zoals eisen voor het gebruik van chemicaliën, textiel, levensmiddelen, catering, circulaire bouw, enz.

Om de doelstellingen van Making Spend Matter te bereiken, werken ze samen met collega's die gespecialiseerd zijn in eco-management, lokale economie, maar ook in kostenadministratie, strategie en zelfs communicatie. Het doel is om gegevens te bekomen over wat momenteel gedaan wordt, wat de markt te bieden heeft en hoe overheidsuitgaven een verschil kunnen maken door de productie te richten op duurzamere goederen en diensten. Dit heeft de transversale aanpak tussen de gemeentelijke diensten versterkt, wat positief is gebleken voor verschillende aanbestedingen die de gemeente in de afgelopen maanden heeft uitgeschreven.

Zo werkten de communicatieafdeling en het eco-team samen aan een aanbesteding om duurzamere producten voor de gemeente aan te schaffen, zodat Schaarbeek het goede voorbeeld kan geven door nuttige en verse producten zoals herbruikbare waterflessen te leveren.

De deelname aan "Making Spend Matter" sinds begin 2019 heeft Schaarbeek in staat gesteld om dit proces te versterken door middel van uitwisselingen tussen de partnersteden. Als transfernetwerk hebben alle partners uiteraard een beroep gedaan op Preston (coördinerende stad) en onze lead-expert voor advies en begeleiding. We (Schaarbeek) werden geïnspireerd door Preston's engagement om een werkgever te zijn die het (minimum)loon voor levensonderhoud betaalt en hun bereidheid om voorbeelden te delen die een positieve impact hebben op de gemeenschap, zoals de aanbesteding voor de herconfiguratie en renovatie van het lokale museum. We hebben ook suggesties opgenomen over de aanbestedingsprocedures van onze Roemeense partners in Bistriţa en we hebben nota genomen van de specifieke clausules die onze collega's in Pamplona hebben opgenomen. We hebben met onze partners in Kavala en Koszalin gesproken over de beste aanpak om het werk van het MKB te stimuleren en we hebben geleerd van het overlegproces met de burgers van Famalicão om een gezamenlijke gemeentelijke visie op de toekomst te ontwikkelen.

Tijdens deze uitwisselingen werd duidelijk dat onze steden weliswaar een andere economische en sociale realiteit hebben, maar dat we allemaal gemotiveerd zijn door het idee dat overheidsopdrachten een reële impact kunnen hebben op het leven van onze burgers door de lokale economie te versterken en ons milieu veerkrachtiger te maken.

Als duurzaam aanbesteden inderdaad een multidimensionaal vraagstuk is, moeten de antwoorden worden gevonden in een transversale aanpak, waarbij zowel steden als collega's onderling van elkaar kunnen leren. "Making Spend Matter" heeft Schaarbeek de kans gegeven om dat te doen. We kijken er dan ook naar uit om samen met onze partners verder te gaan.

Foto: Duurzame producten van de gemeente Schaarbeek, waaronder een herbruikbare waterfles en -beker, een Oeko-tex katoenen zakje en balpennen gemaakt van suikerriet bioplastic.