Com.Unity.Lab vs. Community-Led Local Development (CLLD)

Com.Unity.Lab

Het transfernetwerk Com.Unity.Lab bestaat uit 7 andere steden waar Lissabon de lead partner van is. In dit netwerk deelt Lissabon haar BIP/ZIP-strategie met de andere partnersteden van het netwerk. De BIP/ZIP-strategie is een lokale gebiedsstrategie voor prioriteitsgebieden en richt zich op het bevorderen van sociale en territoriale cohesie, actief burgerschap, zelforganisatie en maatschappelijke participatie. In Lissabon heeft deze strategie ervoor gezorgd dat in gebiedsontwikkelingsprojecten beter wordt samengewerkt tussen het stadsbestuur en lokale belanghebbenden. Hierdoor is het vertrouwen in politieke besluitvormingsprocessen toegenomen.

De BIP/ZIP- strategie bestaat uit vier werkwijzen:

Social mapping: Door middel van social mapping worden prioriteitsgebieden binnen de stad geïdentificeerd. Door verschillende datasets met elkaar te combineren worden aandachtsgebieden zichtbaar gemaakt.

Activator Grants: Dit subsidieprogramma wordt ingezet om lokale initiatieven los te maken. Een belangrijke vereiste is dat een minimum van één samenwerkingspartner geldt om een aanvraag in te dienen. Dit stimuleert het aanleggen en versterken van netwerken in de wijk. Organisaties worden met dit subsidieprogramma aangemoedigd om gezamenlijk met passende oplossingen te komen voor lokale uitdagingen.

Local Task Forces: In de prioriteitsgebieden worden Local Task Forces opgericht. Dit is een samenwerkingsvorm tussen de gemeente, bewonersorganisaties en andere betrokken stakeholders. Niet in elk BIP/ZIP gebied heeft een Local Task Force, deze worden alleen opgericht in gebieden waar sprake is van complexe projecten voor stedelijke vernieuwing en renovatie.

Community-Led Local Development (CLLD): Om in de prioriteitsgebieden verdere veranderkracht bij bewoners los te maken en deze in te zetten voor het verbeteren van die wijken wordt ingezet op een door de gemeenschap gestuurde lokale ontwikkeling (CLLD). Deze werkwijze richt zich in Lissabon op het verder vergroten van de inzet en effectiviteit van het maatschappelijk middenveld.

Hoewel de reden voor deelname aan het netwerk voor iedere stad anders is, wordt de focus op betrokkenheid van burgers bij grootschalige gebiedsontwikkelingsprojecten door alle netwerkpartners gedeeld. Daarbij hebben de 8 partnersteden zich voorgenomen om één of meerdere werkwijzen uit de “toolbox” van Lissabon te implementeren in hun eigen stad. Netwerkpartners selecteren elementen uit de werkwijzen en passen dit toe op eigen vraagstukken. Deze kennisuitwisseling helpt Lissabon op haar beurt om haar eigen strategie te verbeteren en te versterken.

Deelname en uitdagingen Den Haag

Den Haag is op uitnodiging van de lead partner Lissabon in de tweede fase van het Transfer Netwerk aangesloten als partnerstad. Den Haag is naast Lissabon de enige stad in het netwerk dat ervaring heeft met één van de werkwijzen, namelijk de CLLD, en is daarmee een mooie aanvulling op het netwerk. Hoewel al jaren de CLLD-werkwijze wordt gebruikt in plattelandsontwikkeling, was Stichting Initiatief op Scheveningen (SIOS) de eerste in Nederland die CLLD toepaste in een stedelijke context. Daarmee heeft Den Haag zelf ervaren hoe bottom-up en top-down ontwikkelingsplannen elkaar kunnen versterken.

Ondanks de ervaringen met CLLD, heeft Den Haag nog geen ervaring in het toepassen van deze werkwijze in aandachtsgebieden. Dit maakt deelname aan het netwerk voor Den Haag dan ook erg interessant. Zoals de rest van Nederland bereidt Den Haag zich voor op de energietransitie die de komende jaren gaat plaatsvinden. Eén van de belangrijkste voorwaarden van de energietransitie is betrokkenheid van, en draagvlak bij inwoners. Een grote uitdaging waar veel gemeenten mee worstelen, omdat de energietransitie op zichzelf al een grote uitdaging is. Met name in aandachtsgebieden waar bewoners allerlei andere zorgen aan het hoofd hebben, is het belangrijk om nieuwe vormen te vinden waarbij bewoners bij deze enorme uitdaging kunnen worden betrokken. Door aan te sluiten bij de zorgen en kansen van de wijk kan de energietransitie worden aangegrepen als kans voor integrale gebiedsontwikkeling. De CLLD-werkwijze biedt bewoners de kans om zelf plannen te maken en deze tot uitvoering te brengen. Deze aanpak zorgt voor een grotere mate van betrokkenheid en meer draagvlak bij bewoners dan de formele inspraakmomenten, verplichte inloop/informatieavonden of bezwaartrajecten.

De energietransitie in de gebouwde omgeving kan rekenen op meer succes wanneer er wordt ingezet op vertrouwen, creativiteit en handelingsperspectief. Dit kan gerealiseerd worden door in te zetten op een door de gemeenschap gestuurde lokale ontwikkeling (CLLD). Door een goede samenwerking aan te gaan met bewoners, aansluiting te vinden op de verschillende belangen, het uitnodigen van lokale initiatieven en het stimuleren van creatief meedenken of meebeslissen door bewoners, kunnen we samen met heel de stad stappen zetten naar een stad op schone energie.

Wil je meer weten over URBACT of Com.Unity.Lab? Op de URBACT-website kunt u meer lezen over URBACT en de verschillende netwerken, waaronder die van Com.Unity.Lab.