InnovaTOr: Lessen in Innovatie voor de Gemeente Rotterdam

Het idee achter InnovaTOr is ontstaan in de Italiaanse stad Turijn. De stad kampte, net als veel andere Europese steden, met een terugloop van het aantal beschikbare middelen dat de gemeente ter beschikking heeft. Om dit op een goede manier op te vangen, moest er actie worden ondernomen. In plaats van dure consultants in te huren om het denkwerk te verrichten, besloot men in Turijn de eigen ambtenaren in te zetten. Hierdoor is er een innovatieve manier van werken ontstaan waarbij innovaties vanuit de eigen organisatie een veelvoud een creatieve ideeën heeft opgeleverd. Op terreinen als dienstverlening, nieuwe diensten, duurzaamheid en organisatorische verbeteringen, zijn suggesties aangedragen.

Dit initiatief is uitgeroepen tot een URBACT Good Practice, die doormiddel van een Transfer Network naar zes andere Europese steden wordt vertaald. Deze steden zijn: Cluj (Roemenië), Porto (Portugal), Murcia (Spanje), Veszprém (Hongarije), Parijs (Frankrijk) en Rotterdam. Van die laatste stad horen we graag meer over de ervaringen tot nu toe. We stellen de Rotterdamse innovatiemanager, Jochem Cooiman, een aantal vragen.

Wanneer is Rotterdam betrokken geraakt bij het InnovaTOr Transfer Network?

“Platform31 heeft de eerste stap in dat proces gezet. Als National URBACT punt kregen zij de oproep van Turijn binnen dat er nog steden werden gezocht om deel te nemen aan het Transfer Network. Door die uitnodiging te verspreiden onder Nederlandse steden in de zomer van 2018 krijgen wij van Rotterdam er hoogte van. In september hebben we contact opgenomen met Turijn om onze interesse uit te spreken om deel te nemen. Op datzelfde moment werd net de eerste fase afgerond met de al betrokken steden. Toch hebben we nog afspraken kunnen maken en de Rotterdamse deelname bij het Transfer Network kunnen bevestigen.”

Waarom heeft Rotterdam gekozen om deel te nemen aan een URBACT netwerk?

“De gemeente Rotterdam heeft een lange geschiedenis van samenwerking met andere steden. We zijn eigenlijk altijd actief aan het rondkijken of we kansen tot samenwerking zien. URBACT biedt daarin een heel sterk netwerk dat is gericht op het uitwisselen van ervaringen en op het samenwerken. Juist in het tot stand brengen van innovatie in de gemeentelijke organisatie zijn dat twee onderwerpen die wij nadrukkelijk willen ontwikkelen. Door deel te nemen aan het Transfer Network vanuit URBACT leren we in relatief korte tijd zes andere steden kennen. Dat deze vaak sterk van elkaar verschillen, bijvoorbeeld op het gebied van bestuur en cultuur, is erg interessant en leerzaam. De innovaties op een zo goed mogelijke manier in de eigen organisatie kunnen borgen is het uiteindelijke doel, waar de andere steden een erg nuttige sparringpartner voor zijn.”

Wat is het doel van de Rotterdamse deelname?

“In Rotterdam werken we al meerdere jaren aan de innovatieve kwaliteiten van onze ambtenaren. Inmiddels hebben we al een behoorlijk netwerk aan innovatievelingen die graag meedenken over het aanbrengen van verbeteringen in de gemeentelijke organisatie. De hoeveelheid innovaties en initiatieven valt daarin ook zeker niet tegen. Wel merken we dat de energie rondom deze vernieuwingen nogal als los zand wordt gezien: er zijn vaak geen duidelijke verbindingen, er is niet direct een rode draad aan te wijzen en samenwerking tussen innovatievelingen vindt eerder toevallig dan gepland plaats. Dit zouden we graag willen verbeteren door de introductie van een digitaal innovatieplatform. Op dit platform kunnen ideeën voor innovaties, stedelijke vraagstukken en de mensen die erachter zitten met elkaar in contact komen. De verbindingen die dan ontstaan helpen het innovatieproces door meer structuur en betrokkenheid te genereren.”

Het Transfer Network is natuurlijk eigenlijk pas net gestart, maar hebben jullie al lessen en/of inzichten opgedaan door de deelname?

Als onderdeel van het InnovaTOr network wordt er gewerkt aan een minimal viable product (MVP). Dit houdt in dat een innovatie wordt opgezet met als doel verdere doorontwikkeling mogelijk te maken. Bij de doorontwikkeling van zo’n MVP gaat het niet om de ontwikkeling van componenten van de innovatie, maar om het opleveren van een bruikbaar eindproduct. Dat dit doormiddel van een aantal rondes gaat is onderdeel van het proces. Als de betrokkenen en eindgebruikers er uiteindelijk tevreden mee zijn, dan is het een waardevolle innovatie voor de organisatie en de gebruikers ervan. Als voorbeeld zou het stapsgewijs bouwen van een auto kunnen worden genoemd. Dit gaat bij een MVP niet van een wiel, naar een chassis, naar een motor, koetswerk, tot een uiteindelijke auto. Bij een MVP gaat het van een rolschaats, naar een step, een fiets, een motor, tot uiteindelijk (eventueel) een auto.

Het denken vanuit een MVP is zo van belang voor een gemeentelijke organisatie, omdat we bij gemeenten ook vaak teveel denken vanuit projectresultaten die worden opgeleverd. Door die resultaten op te leveren denken we er daarmee te zijn, maar eigenlijk is het slechts het begin van een proces om uiteindelijk, nadrukkelijk samen met de betrokken en gebruikers, te komen tot een gewenst eindproduct.

Het Transfer Network InnovaTOr is in 2018 begonnen en loopt door tot 2020. Voor meer informatie en nieuws over het netwerk, zie de volgende link: https://urbact.eu/innovato-r.