Νέες Θεματικές για το πρόγραμμα «Καινοτόμες Αστικές Δράσεις» (Urban Innovative Actions)

Οι πλήρεις ορισμοί των θεματικών για την τελευταία προγραμματισμένη πρόσκληση στην τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού είναι οι εξής:

Βελτίωση της Ποιότητας του αέρα: Παρά τις σημαντικές προόδους που σημειώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, η ατμοσφαιρική ρύπανση παραμένει ως η κύρια περιβαλλοντική αιτία των πρόωρων θανάτων στην ΕΕ, βλάπτει τα φυσικά οικοσυστήματα, επηρεάζει αρνητικά τη βιοποικιλότητα, μειώνει την απόδοση των καλλιεργειών και προκαλεί πολλές υλικές ζημιές. Η περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ επικεντρώνεται στην ανάπτυξη και στην εφαρμογή ενός πλαισίου πολιτικής για την ποιότητα του αέρα που ενισχύει τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές πολιτικές. Ειδικότερα, οι πόλεις θα προτείνουν πολιτικές που ωφελούν την υγεία και την ευημερία των πολιτών και του περιβάλλοντος στο οποίο κατοικούν εξετάζοντας μέτρα ανάπτυξης πολεοδομικού σχεδιασμού, μείωσης της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων, δημιουργίας ελεύθερων ανοικτών χώρων στις αστικές περιοχές, αποκατάστασης και επαναχρησιμοποίησης κτιρίων, διαμόρφωσης συστήματος διαχείρισης στάθμευσης. Οι πόλεις καλούνται να εξετάσουν τα ακόλουθα σημεία: 

• Clean commuting: Δημιουργία καινοτόμων λύσεων αυτοματοποιημένης κινητικότητας
• Clean air and climate: Ανάπτυξη κλιματικών και ενεργειακών στρατηγικών ανά πόλη και περιοχή.
• Clean air for all: Μείωση ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις υποβαθμισμένες αστικές γειτονιές
• Clean air citizen science: Εκπόνηση ειδικών μελετών σχετικά με την ποιότητα του αέρα και την δημόσια υγεία
• Clean air communication: Καινοτόμες προσεγγίσεις μέσα από την συμμετοχή και την συνεργασία ποικίλων φορέων όπως είναι τα σχολεία, οι φορείς υγείας, δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς  
• Clean air governance: Πολυεπίπεδες καλές πρακτικές διακυβέρνησης μέσα από τη συνεργασία όλων των επιπέδων και τμημάτων  διακυβέρνησης - τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές

Η θεματική της ποιότητας του αέρα συμπεριλαμβάνεται και στην 3η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων. Δείτε αναλυτικότερα  εδώ. 

Προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας: Η μετάβαση της Ευρώπης προς μια κυκλική οικονομία, όπου η αξία των προϊόντων, των υλικών και των πόρων διατηρείται στην οικονομία όσο το δυνατόν περισσότερο και η παραγωγή αποβλήτων ελαχιστοποιείται, αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ. Τα αστικά λύματα είναι η μεγαλύτερη αναξιοποίητη κατηγορία αποβλήτων της κυκλικής οικονομίας καθώς το ποσοστό επαναχρησιμοποίησης των λυμάτων είναι μηδαμινό. Η αναθεωρημένη οδηγία της ΕΕ θα βοηθήσει τις χώρες να διαχειριστούν το πόσιμο νερό κατά τρόπο αποδοτικό και βιώσιμο, από πλευράς πόρων, ώστε να μειωθεί η περιττή απώλεια νερού και ενέργειας, ο αριθμός των πλαστικών φιαλών καθώς και να βελτιωθεί η πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό όλων των κοινωνικών ομάδων και ιδιαίτερα των ευάλωτων και περιθωριοποιημένων ομάδων. Το σχέδιο δράσης προβλέπει μέτρα για την κυκλική διαχείριση των αστικών υδάτων καθώς και για την ανακύκλωση των πλαστικών. Οι πόλεις καλούνται να εξετάσουν καινοτόμες λύσεις για τη μείωση των πλαστικών και των άλλων ρύπων, όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα που πολύ συχνά συναντώνται στα αστικά απορρίμματα και μπορούν να περιλαμβάνουν:

• πλαστικά μιας χρήσης και μείωση της άσκοπης χρήσης πλαστικών
• συλλογή πλαστικών απορριμμάτων και άλλων ρύπων από την υπερχείλιση των όμβριων υδάτων
• συλλογή και χωριστή επεξεργασία των λυμάτων
• ορθολογική χρήση των υδατικών πόρων και πρόσβαση των ευάλωτων και περιθωριοποιημένων ομάδων
• διαχείριση και επαναχρησιμοποίησης των αστικών λυμάτων

Η θεματική της κυκλικής οικονομίας συμπεριλαμβάνεται και στην 3η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων. Δείτε αναλυτικότερα  εδώ. 

Αξιοποίηση του Πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς: Ο πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά είναι στοιχεία ζωτικής σημασίας για την αστική και την περιφερειακή ανάπτυξη καθώς και την κοινωνική συνοχή ενώ παράλληλα αποτελούν βασικά στοιχεία της ταυτότητας των πόλεων και των περιφερειών. Επιπλέον, η συμμετοχή στα πολιτιστικά γεγονότα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των κατοίκων, συμβάλλοντας στην ευημερία και την αίσθηση του ανήκειν. Οι πόλεις μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στοχεύοντας σε στρατηγικές με συμμετοχική προσέγγιση προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση και η συμμετοχή των κατοίκων των πόλεων και των περιφερειών στον πολιτισμό. Η νέα Ευρωπαϊκή Ατζέντα αναφέρει ότι η τόνωση της συμμετοχής σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς παραμένει πρόκληση και προτείνει μια σειρά δράσεων σημαντικές για τις πόλεις της ΕΕ:

• Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και συνοχής μέσω βελτιωμένης πρόσβασης και συμμετοχής σε πολιτιστικές και ψυχαγωγικές υπηρεσίες
• Προσδιορισμός και εφαρμογή καινοτόμων μοντέλων συμμετοχικής διακυβέρνησης και διαχείρισης για την πολιτιστική κληρονομιά και τα πολιτιστικά αγαθά συμβάλλοντας  σε συμμετοχικές αστικές δράσεις με επίκεντρο τον πολιτισμό
• Αξιοποίηση της φυσικής κληρονομιάς κυρίως στα ιστορικά κέντρα των πόλεων με στόχο τη δημιουργία ποιοτικότερων δημόσιων χώρων
• Προώθηση της τοπικής απασχόλησης μέσω βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων πολιτιστικού ενδιαφέροντος
• Διερεύνηση καινοτόμων μοντέλων για την προώθηση της κοινωνικής ευημερίας μέσω δράσεων πολιτισμού και πολιτιστικής κληρονομιάς
• Νέες στρατηγικές  για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη
• Ενίσχυση του διαπολιτισμικού διαλόγου μέσω της καλύτερης πρόσβασης και της ευρύτερης συμμετοχής στον πολιτισμό.

Αντιμετώπιση της Δημογραφικής Αλλαγής: Σύμφωνα με τα περισσότερα μοντέλα για τις μελλοντικές πληθυσμιακές εξελίξεις, ο πληθυσμός της ΕΕ θα εξακολουθεί να γηράσκει λόγω των συνεχώς χαμηλών επιπέδων γονιμότητας και της αυξημένης διάρκειας ζωής. Αν και η μετανάστευση επηρεάζει σημαντικά τη δυναμική του πληθυσμού των ευρωπαϊκών χωρών, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα μπορέσει να αντιστρέψει τη συνεχιζόμενη γήρανση του πληθυσμού που καταγράφεται σε πολλά μέρη της ΕΕ. Η μείωση του πληθυσμού επηρεάζει όλες τις πτυχές της αστικής ζωής και ως εκ τούτου οι πόλεις καλούνται να δοκιμάσουν καινοτόμες λύσεις ώστε να αντιστρέψουν τις δημογραφικές τάσεις και πιο συγκεκριμένα:

• Πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υγείας που βασίζονται σε συμμετοχικές διαδικασίες με επίκεντρο το φύλο και τον διάλογο μεταξύ γενεών
• Πρόσβαση και βιωσιμότητα βασικών δημόσιων υπηρεσιών
• Αναδιοργάνωση των υφιστάμενων δημόσιων υποδομών και υπηρεσιών
• Αλλαγή χρήσης της γης και των δημόσιων κτιρίων
• Ανάπτυξη της κοινωνίας – χρήση ρομποτικής και τεχνητής νοημοσύνης
• Ανάπτυξη της «ασημένιας οικονομίας» ή «οικονομίας της τρίτης ηλικίας»
• Ενίσχυση του ενεργού εργατικού δυναμικού
• Τόνωση της τοπικής επιχειρηματικότητας
• Ενίσχυση των επαγγελματικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων καθώς και ινστιτούτων κατάρτισης και της δια βίου μάθησης.

Επιλέξιμοι φορείς: Δημόσιες Αρχές, Δίκτυα Πόλεων, Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Επιμελητήρια, Κεντρική Κυβέρνηση, Κοινοβουλευτικά Σώματα, Κρατικοί Οργανισμοί και Κρατικές Επιχειρήσεις

Όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς μπορούν να δουν τις αναλυτικές οδηγίες εδώ. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ