Jak mieszkańcy i przedsiębiorcy mogą prowadzić rewitalizację centrum swojego miasta

Wyzwanie: rewitalizacja centrum miasta Heerlen (NL)

Położone w południowo-wschodniej części Holandii, w pobliżu miast Aachen i Maastricht, Heerlen było niegdyś kwitnącym ośrodkiem przemysłu węglowego, ale po zamknięciu kopalń podupadło ekonomicznie. W ostatnich dziesięcioleciach przeprowadzono jednak szereg inwestycji w sektorze kultury i rozwinięto przemysł usługowy. Heerlen aktywnie prowadzi rewitalizację miasta. W 2013 r. utworzono Heerlen Mijn Stad (Moje Miasto Heerlen), łączące różnych interesariuszy w celu podniesienia atrakcyjności miasta.

Przyłączono się też do sieci URBACT CityCentreDoctor, aby przekształcić chęć do zmian w realne działania i doprowadzić do jeszcze większego zaangażowania obywatelskiego. W 2016 r. miasto zaprosiło członków z Heerlen Mijn Stad do uczestnictwa w Lokalnej Grupie URBACT. Przeprowadzono szczegółową analizę obszaru wraz z badaniem ankietowym wśród mieszkańców. Zidentyfikowano główne wyzwania i aspiracje dla miasta. Obywatele uznali, że nie ma w mieście spójnego, zwartego centrum aktywności, a opuszczone przestrzenie są odpychające. Postulowano poprawę przestrzeni publicznej i stworzenie zielonych miejsc spotkań.

Gmina wraz z lokalnymi interesariuszami opracowali 26 ambitnych projektów zmian, w tym: przekształcenie i zajęcie opuszczonych nieruchomość przez sektor kreatywny, przeprojektowanie placów, poprawę zieleni miejskiej, odnowienie fasad budynków, wsparcie sztuki ulicznej, zapewnienie corocznych imprez otwartych i inwestowanie w „laboratorium miejskie”. Lokalna grupa URBACT zaangażowała się w realizację łącznie 26 takich projektów.

Sprawdzanie zmian w Hotelu Park Urbana

Dzięki wsparciu CityCentreDoctor, Heerlen uruchomiło prototypowe działania, aby przetestować możliwości Zintegrowanego Planu Działania. Najbardziej znanym projektem testowym prowadzonym latem 2017 r. był Hotel Park Urbana. Lokalna grupa czerpała inspirację z rozwiązań przyjętych w przestrzeniach publicznych w partnerskich miastach sieci CityCentreDoctor, w tym Medina del Campo (ES), Nort-sur-Erdre (FR) i San Donà di Piave (IT). Korzystali też z narzędzia rynku pomysłów dla generowania pomysłów projektowych, które powstało w Nort-sur-Erdre.

Hotel Park Urbana to bezpłatny, ogólnodostępny, hotel i park pop-up, stworzony w centrum miasta przy „de Vijf Pleintjes” (Pięciu Placach). Koordynowany przez Lokalną Grupę URBACT, przy współpracy z sąsiednimi firmami projekt przyciągnął tłumy ludzi wszechobecną zielenią, restauracją, piano barem, klubem nocnym, specjalnymi namiotami i spa. Informacje zwrotne były tak pozytywne, że powstała oficjalna fundacja, mająca w celu organizację przyszłych aktywizacji przestrzeni publicznych. Mieszkańcy i przedsiębiorcy przekazali Aldermanowi (burmistrzowi) „listę postulatów”, prosząc by w de Vijf Pleintjes zieleń pozostała już na stałe. Alderman odpowiedział, że faza projektowa już trwa i obiecał, że wniesione poprawki zostaną przyjęte.

Ewaluacje wskazują, że centrum miasta Heerlen od momentu dołączenia do sieci CityCentreDoctor stało się środowiskiem bardziej ekologicznym. Coraz więcej osób korzysta z przestrzeni publicznej. „W tym roku wraz z młodymi sportowcami skupiamy się na możliwościach uprawiania sportów w przestrzeniach publicznych w mieście” - powiedział Richard van Beek, kierownik projektu Urban Experience w Heerlen. Wzrosło zaangażowanie i udział interesariuszy. Ludzie są dumni z miasta. Heerlen zostało oznaczone tytułem Dobrej Praktyki URBACT w zakresie wspierania sztuki ulicznej i zaczęło przekazywać swoje doświadczenia na wielu konferencjach. Obecnie główne wyzwania to utrzymanie dynamiki społecznej grupy i woli politycznej oraz zapewnienie funduszy. Oprócz regularnych spotkań grupa lokalna planuje organizować pełne inspiracji, coroczne wycieczki do innych miast.

Uczenie się na spacerach po zagranicznych miastach

Międzynarodowe wizyty w miastach sieci odegrały kluczową rolę we wzajemnej wymianie pomysłów. „Przy każdej wizycie chodziliśmy po mieście i oglądaliśmy wiele ciekawych rzeczy z miast partnerskich, ale także mierzyliśmy się z wyzwaniami”, mówi Yvette Petit, łącznik City Center w gminie Heerlen i koordynator grupy lokalnej URBACT. „Wspólnie udało nam się znaleźć przewodniki po dostępnych rozwiązaniach.”

Heerlen dowiedziało się od partnerów sieciowych, takich jak Amarante (PT), że zazielenienie przestrzeni publicznej może sprawić, że miasta ożywią się i staną się bardziej odporne na zmiany klimatu. Medina del Campo (ES) przedstawiła Heerlenowi nowe pomysły na przyciągnięcie sektora kreatywnych przedsiębiorców do opuszczonych budynków. W rezultacie do końca 2017 r. 5000 m2 wolnej powierzchni lokalowej w Heerlen zostało przeznaczone dla jednostek z branży kreatywnej.

Wizyty miast partnerskich w Heerlen przyniosły również nowe spojrzenie dla partnerów w sieci. „Informacje zwrotne, które otrzymaliśmy od naszych partnerskich miast, były bardzo pomocne dla ich kreatywności i koncentracji”, wyjaśnia członek lokalnej grupy Douwe Dijkstra oraz lider grupy biznesowej Heerlen Mijn Stad.

***

Zachęcamy do zapoznania się z raportem Vitality of Smaller Cities, 

zobaczenia filmu Vitality of Smaller Cities

i odkrycia publikacji Miasta w działaniu - historie zmian