Το δίκτυο Healthy Cities ενσωματώνει την υγεία στις Αστικές Χωροταξικές Πολιτικές

Οι μελέτες δείχνουν ότι περίπου το 75% της υγείας μας εξαρτάται από το περιβάλλον στο οποίο ζούμε , δηλαδή, ο συνδυασμός του τρόπου ζωής, του δομημένου περιβάλλοντος, του φυσικού περιβάλλοντος και των κοινωνικών σχέσεων. Το δομημένο περιβάλλον μπορεί να ενθαρρύνει ή να αποθαρρύνει τον ενεργό τρόπο ζωής, την εξάρτηση στο αυτοκίνητο, την κοινωνική συνοχή και πολλά άλλα, τα οποία επηρεάζουν την υγεία μας. Οι δημόσιοι χώροι, τα κτίρια, οι γειτονιές και οι ίδιες οι πόλεις έχουν αντίκτυπο τόσο στη σωματική, ψυχική αλλά και περιβαλλοντική υγεία. Αυτό σημαίνει ότι η συλλογική υγεία καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από πολιτικές εκτός του τομέα της υγείας.

Επίσης, δεν είναι απόλυτα κατανοητό πώς επηρεάζεται η υγεία από διάφορους τομείς και έργα. Εξακολουθούν να μην υπάρχουν ποσοτικά αποδεικτικά στοιχεία για τα οφέλη.

Το δίκτυο URBACT Healthy Cities, το οποίο ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2019, συγκεντρώνει 9 εταίρους που αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις με διαφορετικές ανάγκες πολιτικής προκειμένου να αναπτύξουν ένα κοινό πλαίσιο που θα δημιουργήσει μεθοδολογίες και προσεγγίσεις για τη βελτίωση της υγείας μέσω του πολεοδομικού σχεδιασμού. Το έργο προτείνει τη δημιουργία ενός δικτύου πόλεων για την εμβάθυνση της σχέσης μεταξύ της υγείας και του αστικού περιβάλλοντος, την ανάπτυξη πολιτικών που εστιάζουν στη βελτίωση της κατάστασης της υγείας του πληθυσμού καθώς και τη σύγκλιση και εμπλουτισμό των προσεγγίσεων για την εκτίμηση των επιπτώσεων στην υγεία αυτών των πολιτικών. Οι εταίροι θα εξετάσουν δράσεις από διαφορετικές απόψεις και από διαφορετικές πολιτικές, αλλά η παγκόσμια προοπτική για την υγεία θα παράσχει ένα κοινό πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέπει την ανταλλαγή μεθοδολογιών.

Οι φιλόδοξοι εταίροι που έχουν ξεκινήσει αυτό το ταξίδι για να γίνουν Υγιείς Πόλεις είναι: η πόλη Μπικ (Ισπανία)-επικεφαλής εταίρος, ο δήμος Φαρκαδόνας (Ελλάδα), η πόλη Πάρνου (Εσθονία), η πόλη Φαλέρνα (Ιταλία), η πόλη Ανικστσιάι (Λιθουανία), ο δήμος Λουλέ (Πορτογαλία), η πόλη Αλφεν αν ντεν Ράιν (Κάτω Χώρες), η πόλη Μπράντφορντ (Ηνωμένο Βασίλειο) και Πολεοδομική Αρχή της Μάλτας.

Πώς μία πόλη γίνεται υγιής πόλη;

Πρώτον, είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε τι εννοούμε με τον όρο «Υγιής Πόλη». Όπως ορίστηκε το 1991 από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) «μια Υγιής Πόλη δεν είναι αυτή που έχει επιτύχει ιδιαίτερη υγειονομική κατάσταση. Μάλλον μια Υγιής Πόλη έχει επίγνωση της υγείας και προσπαθεί να τη  βελτιώσει. Συνεχώς δημιουργεί και βελτιώνει το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον της και επεκτείνει τους κοινοτικούς πόρους που επιτρέπουν στους ανθρώπους να υποστηρίζουν αμοιβαία μεταξύ τους την εκτέλεση όλων των λειτουργιών της ζωής και την ανάπτυξη στο μέγιστο δυναμικό τους ».

Σύμφωνα με τον ορισμό αυτό, οι 9 εταίροι θα δημιουργήσουν ομάδες εργασίας επικεντρωμένες σε διάφορα θέματα που εξετάζουν τους αστικούς καθοριστικούς παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία. Θα δώσουν έμφαση στην ενσωμάτωση της υγείας σε πολιτικές που δεν συνδέονται παραδοσιακά με την υγεία και την υγειονομική περίθαλψη (όπως η χρήση γης, ο πολεοδομικός σχεδιασμός, η κινητικότητα, οι μεταφορές). Θα υποστηρίξουν την αύξηση των χώρων πρασίνου και θα ενθαρρύνουν τη χρήση τους, έτσι θα βελτιωθεί όχι μόνο το περιβάλλον (καθαρότερος αέρας), αλλά και οι άνθρωποι θα ζήσουν υγιέστερες ζωές.

Συγκεκριμένα, το δίκτυο Healthy Cities στοχεύει στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων υπο-προκλήσεων μέσα στο γενικό πλαίσιο:

• Ενσωμάτωση των αστικών χώρων πρασίνου (αποκατάσταση υπαρχόντων χώρων, δημιουργία νέων) για την υγεία και την ευημερία στη συνολική στρατηγική και πολιτικές της πόλης.
• Συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών και των πολιτών στο σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τη χρήση δημόσιων χώρων για τη δημιουργία ευαισθητοποίησης και τη βελτίωση της συνολικής σωματικής και ψυχικής τους υγείας.
• Αποφυγή περιβαλλόντων που προκαλούν παχυσαρκία: αντιμετώπιση του καθιστικού και ανθυγιεινού τρόπου ζωής, με ιδιαίτερη έμφαση στους νέους
• Ειδικά Αστικά Προβλήματα: ατμοσφαιρική  και ηχητική ρύπανση, θέρμανση, διαχείριση νερού.
• Ανισότητες στον τομέα της υγείας και βελτίωση της κοινωνικής συνοχής.

Ποιο είναι το κλειδί της επιτυχίας;

Συμμετοχή πολλών ενδιαφερόμενων μερών

Οι πόλεις-εταίροι του δικτύου Healthy Cities θα δημιουργήσουν τοπικές ομάδες εμπειρογνωμόνων για τη δημιουργία μιας διεπιστημονικής ομάδας εργασίας που θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και τις ανάγκες πολιτικής. Ο επιτυχημένος σχεδιασμός και η εφαρμογή ολοκληρωμένων σχεδίων δράσης βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην ενεργό συμμετοχή και εμπλοκή των ενδιαφερομένων μερών, των πολιτών και των πολλών υπηρεσιών της πόλης στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός μπορεί να συμβάλει στη συνεκτική και ανοικτή συνεργασία και επικοινωνία, αλλά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί επαρκώς κατά τον σχεδιασμό για πόλεις και πολίτες που είναι υγιείς.

Τεκμηριωμένη προσέγγιση

Το δίκτυο Healthy Cities σκοπεύει να αναπτύξει, να ανταλλάξει και να διαπιστώσει τις γνώσεις σχετικά με τις μεθοδολογίες για την Εκτίμηση των Επιπτώσεων στην Υγεία και ο ορισμός των δεικτών παρακολούθησης καλείται να αποτελέσει βασικό στοιχείο για το σχεδιασμό των πόλεων μας. Η προαναφερόμενη Εκτίμηση των Επιπτώσεων στην Υγεία  είναι ένα εργαλείο που θα χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση των συνεπειών της δημόσιας υγείας από προτεινόμενες αποφάσεις σε τομείς που δεν αφορούν την υγεία (π.χ. πολεοδομία). Θα έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές συνέπειες και σκέψεις στη δημόσια υγεία στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Προώθηση της υγείας σε όλες τις πολιτικές

Οι πόλεις-εταίροι του δικτύου Healthy Cities θα επωφεληθούν από την ανταλλαγή γνώσεων και δεσμεύονται να προωθήσουν την υγεία εγκάρσια. Η προώθηση της υγείας σε όλες τις πολιτικές, όπως προτείνεται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ( ΠΟΥ), ο καθορισμός κοινών στόχων και προτεραιοτήτων και η ανάπτυξη στρατηγικής ή σχεδίου για την υγεία, την ισότητα και την ευημερία στην πόλη είναι απαραίτητες για να καταστεί μια πόλη υγιής.

Οι πόλεις-εταίροι θα εργαστούν σε όλα αυτά τα στοιχεία και θα αναπτύξουν περαιτέρω τις γνώσεις τους σχετικά με την ιδανική προσέγγιση της πόλης, εργαλεία, μεθοδολογίες και συστάσεις πολιτικής. Ακολουθήστε το δίκτυο Healthy Cities για να μάθετε περισσότερα!