Πως ο Covid-19 επαναφέρει το πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης

Όταν ο Κορωνοϊός έθεσε πόλεις και χώρες σε πλήρες απαγορευτικό και περιορισμό των μετακινήσεων, η απότομη μετάβαση έδωσε στη Μητέρα Φύση μια χαρά - τα Ιμαλάια έγιναν ορατά από τις πεδιάδες του Πουντζάμπ, ένας καταγάλανος ουρανός εμφανίστηκε από τη διαβόητη αιθαλομίχλη του Νέου Δελχί και οι βρώμικοι υδάτινοι δρόμοι άστραψαν από καθαριότητα για άλλη μια φορά.

Ένα καθαρότερο περιβάλλον ίσως ήταν η μόνη πηγή απόλαυσης κατά τη διάρκεια του κατά τα άλλα ζοφερού απαγορευτικού.

Αλλά οι εορτασμοί είναι βραχύβιοι καθώς αποδεικνύεται ότι η ίδια η πανδημία μπορεί να επιδεινώσει την απειλή για την οικολογία.

Μια έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (World Wide Fund for Nature) έχει προσεγγίσει την ποσότητα των μασκών και των γαντιών που μπορεί να καταλήξουν στους ωκεανούς. "Εάν ακόμη και μόνο το 1% των μασκών απορρίφθηκαν με λάθος τρόπο και ίσως διασκορπισμένα στη φύση, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα 10 εκατομμύρια μάσκες το μήνα να διασκορπίζονται στο περιβάλλον", ανέφερε το WWF.

Η Ιταλία, για παράδειγμα, υπολόγισε την ανάγκη για 1 δισεκατομμύριο μάσκες και μισό δισεκατομμύριο γάντια για το μήνα Μάιο αμέσως μετά την άρση της φάσης του απαγορευτικού (lockdown), προειδοποίησε το WWF.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι το βάρος κάθε μάσκας είναι περίπου 4 γραμμάρια, θα συνεπαγόταν τη διασπορά πάνω από 40,000 κιλά πλαστικού στη φύση: ένα επικίνδυνο σενάριο που πρέπει να απορριφθεί, προειδοποιεί η έκθεση. Οι επιπτώσεις έχουν ήδη αρχίσει να εμφανίζονται.

Ο Gary Stokes είναι επαγγελματίας φωτογράφος, εκπαιδευτής καταδύσεων και συνιδρυτής της OceansAsia, η οποία είναι μια ΜΚΟ που επικεντρώνεται στη διερεύνηση και την έρευνα για τα εγκλήματα κατά της άγριας φύσης.

Στις 29 Φεβρουαρίου, ο Γκάρι έγραψε μια δημοσίευση στο Facebook τεκμηριώνοντας τα επίπεδα της πλαστικής σπατάλης στις παραλίες του Χονγκ Κονγκ.

Συγκεκριμένα, αποκαλύπτει ότι «η ομάδα παρατήρησε μια νέα άφιξη στην παραλία, τη χειρουργική μάσκα. Εκτός από την προφανή αηδία από πλευρά υγιεινής, το ενδιαφέρον μέρος για εμάς είναι να δούμε το χρόνο που αυτό προέκυψε. Με μια τόσο μαζική κοινωνική αλλαγή (όλοι φορούν μάσκες), πήρε 6 εβδομάδες για να δούμε τα αποτελέσματα να «ξεπλένονται» στις παραλίες μας. Οι χειρουργικές μάσκες θα μπορούσαν πιθανώς να ήταν εκεί πριν από τον ιό Covid-19 σε πολύ μικρούς αριθμούς, αλλά σίγουρα με κανέναν τρόπο στην κλίμακα που είδαμε. Έχουμε έρθει σε αυτήν την παραλία δύο φορές το μήνα για 5 μήνες. "

Η κατάσταση είναι η ίδια και στην Ευρώπη. Ο ακτιβιστής Laurent Lombard στη Γαλλία τράβηξε ένα βίντεο στα νερά της Αντίμπ, κοντά στις Κάννες στη Γαλλική Ριβιέρα.

Τεκμηρίωσε επίσης την υποβρύχια κατάδυση του σε μια δημοσίευση  στο  Facebook, πιάνοντας πολλά ζευγάρια γάντια από λατέξ, χειρουργικές μάσκες και άλλους τύπους μασκών.

Ο Λόρεντ έγραψε:  «γνωρίζοντας ότι έχουν παραγγελθεί περισσότερες από 2 δισεκατομμύρια μάσκες μίας χρήσης, σύντομα θα υπάρχουν περισσότερες μάσκες από τις μέδουσες στα νερά της Μεσογείου ...!».

Από τότε που ο Κορωνοϊός «δραπέτευσε» από την Κίνα και άρχισε να δημιουργεί όλεθρο σε όλες τις ηπείρους, οι κυβερνήσεις αναζητούν με φρενήρεις ρυθμούς να προμηθευτούν εκατομμύρια είδη εξοπλισμού για μέτρα ατομικής προστασίας (ΜΑΠ), προκειμένου να διασφαλίσουν ότι όλοι οι εργαζόμενοι στην πρώτη γραμμή, οι γιατροί και πολλοί άλλοι παραμένουν καλά προστατευμένοι.

Εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη σε είδη εξοπλισμού προσωπικής προστασίας σε πολλά έθνη και οι οργανισμοί καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να επαναχρησιμοποιήσουν τον εξοπλισμό και να διαχειριστούν με οποιονδήποτε διαθέσιμο πόρο.

Απόβλητα Εξοπλισμού για τα Μέτρα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ)

Οι περισσότερες μάσκες προσώπου μίας χρήσης στην αγορά είναι μη βιοδιασπώμενες.

Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Οι χειρουργικές μάσκες προσώπου είναι κατασκευασμένες από μη υφασμένο ύφασμα.

Το υλικό που χρησιμοποιείται πιο συχνά για την κατασκευή τους είναι το πολυπροπυλένιο, μια μορφή πλαστικού, καθώς έχει καλύτερη διήθηση βακτηρίων και διαπερατότητα αέρα ενώ παραμένει λιγότερο ολισθηρό από ένα υφασμένο ύφασμα.

Υπάρχει μια σοβαρή απειλή να «πνιγούν» οι ωκεανοί και οι χώροι υγειονομικής ταφής μας με εκατομμύρια και δισεκατομμύρια τέτοιες μάσκες και γάντια μιας χρήσης.

Πολλά από τα ομόσπονδα κρατίδια στην Ινδία, όπως η Ταμίλ Ναντού, έλαβαν αυστηρά μέτρα για να αποφύγουν τη χρήση πλαστικών μίας χρήσης (πλαστικών σακουλών) από την καθημερινή χρήση, από τα εστιατόρια μέχρι τα παντοπωλεία και τα εμπορικά κέντρα.

Χώρες όπως οι ΗΠΑ και το ΗΒ βλέπουν ήδη χρησιμοποιημένα γάντια και μάσκες να απορρίπτονται σε δρόμους και πάρκα.

Συχνά, οι βροχές τις παρασύρουν στους υπονόμους και τελικά σε ένα ποτάμι. Αυτό τότε θα μπει στα σώματα των ωκεανών δημιουργώντας ένα σοβαρό, ισόβιο οικολογικό πρόβλημα.

Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σχετικά με το ποσοστό των μη ανακυκλωμένων και μη αποτεφρωμένων ποσοτήτων πλαστικών που βρίσκονται σε χώρους υγειονομικής ταφής σε ολόκληρο τον κόσμο έφτασε τα επίπεδα σε 4.977 μετρικούς τόνους το έτος 2015.

Ο αριθμός αυτός αναμένεται να φθάσει τους 12,000 μετρικούς τόνους έως το έτος 2050.

Μια άλλη μελέτη προβλέπει ότι η ίδια η διαδικασία επεξεργασίας και κατασκευής πλαστικών θα έχει ως αποτέλεσμα εκπομπές που θα αντιστοιχούν στο 15% των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Σε αντίθεση με άλλα πλαστικά απόβλητα, το μέγεθος και η φύση των μασκών και των γαντιών μπορεί να τα κάνει να μοιάζουν με πιθανά σωματίδια τροφίμων για θαλάσσιες χελώνες ή άλλα ψάρια κάτω από τη θάλασσα.

Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι περίπου 13 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών αποβλήτων απορρίπτονται στη θάλασσα κάθε χρόνο.

Πριν από δύο δεκαετίες, ένα υποβρύχιο κατέβηκε στην τάφρο Mariana, το βαθύτερο μέρος του ωκεανού.

Στη μέση του Δυτικού Ειρηνικού, σε βάθος 10.988 μέτρων, συνάντησε μια πλαστική σακούλα. Οι επιστήμονες μέχρι σήμερα πιστεύουν ότι είναι το βαθύτερο γνωστό κομμάτι πλαστικών σκουπιδιών στον κόσμο. Και θα χρειαστούν 400 έως 1.000 χρόνια για να αποσυντεθεί.

Διαχείριση ιατρικών αποβλήτων

Κατά τη διάρκεια της έξαρσης της πανδημίας στη Γουχάν, εκτός από τα νοσοκομεία, κατασκευάστηκαν επίσης νέα εργοστάσια ιατρικών αποβλήτων για να καλύψουν την τεράστια εισροή ιατρικών αποβλήτων, που αποτελούνται κυρίως από εξοπλισμό για τα Μέτρα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ).

Λέγεται ότι τα καθημερινά ιατρικά απόβλητα κατά τη διάρκεια έξαρσης της πανδημίας ανήλθαν σε περίπου 225 μετρικούς τόνους. Το κύριο ζήτημα είναι ότι, σε αντίθεση με τα κανονικά ιατρικά απόβλητα, τα ΜΑΠ κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας εξαπλώνονται σε περιοχές και όχι μόνο στα νοσοκομεία.

Ο χειρισμός ιατρικών αποβλήτων δεν προβλέπεται εκτός ορισμένων περιοχών όπου συνήθως διακινούνται. Αυτό θα δημιουργήσει ένα μεγάλο πρόβλημα για τους καθημερινούς πολίτες, οι οποίοι χειρίζονται τη διαχείριση απορριμμάτων και απορριμμάτων σε πόλεις και αγροτικές περιοχές.

Τα Μέτρα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ), όπως γάντια και μάσκες, ενδέχεται να εξακολουθούν να φέρουν τη μόλυνση του Covid-19 μετά την απόρριψη τους.

Γι 'αυτό είναι μια πολύ κρίσιμη διαδικασία που σχετίζεται με την πανδημία. Είναι επιτακτική ανάγκη ακόμη και οι εργαζόμενοι στη διαχείριση αποβλήτων να είναι εξοπλισμένοι με ΜΑΠ για την αποφυγή της μόλυνσης από αυτά τα ιατρικά απόβλητα.

Στην Αγγλία, το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) έχει ταξινομήσει τα χρησιμοποιημένα ΜΑΠ ως μολυσματικά και «προσβλητικά» και ως εκ τούτου αποστέλλονται τακτικά σε εγκαταστάσεις αποτέφρωσης όπου καίγονται σε υψηλές θερμοκρασίες για να καταστρέψουν τυχόν «αδέσποτους» ιούς που μπορεί να υπάρχουν. Η αποτέφρωση παραμένει η καλύτερη λύση έως τώρα παγκοσμίως.

Μια μελέτη από το New England Journal of Medicine αναφέρει ότι τα πλαστικά μεταφέρουν τον ιό περισσότερο από άλλες επιφάνειες, μερικές φορές έως και 3 ημέρες.

Στη Σιγκαπούρη, ο Εθνικός Οργανισμός Περιβάλλοντος ορίζει ότι εκτός από τους υπαλλήλους ιατρικών αποβλήτων, οι εργαζόμενοι στα δημόσια απόβλητα, οι οποίοι εξυπηρετούν τις οικιακές και εμπορικές εγκαταστάσεις, πρέπει επίσης να προστατεύονται με ΜΑΠ και αντισηπτικά χεριών.

Στην Ινδία, η κεντρική επιτροπή ελέγχου της ρύπανσης κυκλοφόρησε μια αναθεωρημένη έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών της για τη διαχείριση των βιοϊατρικών αποβλήτων. Αυτό επικεντρώνεται στον χειρισμό των αποβλήτων που παράγονται στον χειρισμό της τρέχουσας πανδημίας και τονίζει στις κυβερνήσεις των κρατών να παρέχουν τα ΜΑΠ σε όλους τους εργαζόμενους που συμμετέχουν στη διάθεση των βιολογικών αποβλήτων.

Οι κατευθυντήριες γραμμές ορίζουν επίσης τη βαθιά ταφή των αποβλήτων σε περίπτωση μη διαθεσιμότητας εγκαταστάσεων επεξεργασίας βιοϊατρικών αποβλήτων.

Οι προηγούμενες εμπειρίες κατά τη διάρκεια του H1N1, της γρίπης των χοίρων και Nipah επέτρεψαν στην Ινδία να είναι επιφυλακτική για τη σοβαρότητα που ενέχει.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Οι υφασμάτινες επαναχρησιμοποιήσιμες μάσκες είναι κάτι που πολλές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο διανέμουν στο ευρύ κοινό προκειμένου να μειώσουν τη χρήση μάσκας μίας χρήσης.

Η αύξηση της χρήσης αυτών των μασκών θα εξασφαλίσει λιγότερη εξάρτηση από τις πλαστικές μάσκες στο ευρύ κοινό, δεδομένου ότι ο μετα-πανδημικός κόσμος μπορεί να δει τη χρήση της ατομικής μάσκας να εκτείνεται έως το 2022.

Με τον ΠΟΥ και τους παγκόσμιους ιατρικούς φορείς να εγκρίνουν τη χρήση υφασμάτινης μάσκας, είναι πραγματικά μια ευλογία.

Ταυτόχρονα, οι ιατροί και οι υποδομές υγείας θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν μάσκες μίας χρήσης για διάφορους υλικοτεχνικούς λόγους και ως εκ τούτου ένας αποτελεσματικός τρόπος απόρριψης ή ανακύκλωσής τους πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας σε εταιρείες που ειδικεύονται στην ανακύκλωση ή την κατασκευή των ΜΑΠ .

Προς το παρόν, όμως, η πανδημία μπορεί να μην αφήνει απλώς μια μακρά διαδρομή διαταραχών στον τρόπο ζωής και την οικονομία, αλλά μπορεί επίσης να διαταράξει την οικολογική ισορροπία εάν τα ιατρικά απόβλητα που παράγει δεν αντιμετωπίζονται όπως θα έπρεπε.

"Ακριβώς όπως οι  πολίτες έχουν αποδειχθεί υπεύθυνοι  όσον αφορά την τήρηση των ενδείξεων της κυβέρνησης για τον περιορισμό της μόλυνσης μένοντας στο σπίτι, τώρα είναι απαραίτητο να αποδειχθούν εξίσου υπεύθυνοι στη διαχείριση μεμονωμένων συσκευών ατομικής προστασίας που πρέπει να απορρίπτονται σωστά και να μην διασκορπίζονται στη φύση, "λέει η πρόεδρος του WWF Ιταλίας Donatella Bianchi.