Οδεύοντας προς μια πολλά υποσχόμενη εποχή για την τοπική ανάπτυξη - Επισημάνσεις από την συνάντηση URBACT CityLab και CITIES Forum στο Πόρτο

Στη συνάντηση τόσο του CityLab όσο και του Cities Forum 2020 αναφέρθηκαν βασικά θέματα για το μέλλον της τοπικής ανάπτυξης, μεταξύ των οποίων: οι στόχοι και οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νέα περίοδο προγραμματισμού, η ανανέωση του Χάρτη της Λειψίας , η έναρξη της Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας  και η θέση της ΕΤΠ (Επιτροπής των Περιφερειών), της ΕΟΚΕ (Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής) και του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Διασύνδεσης  μεταξύ Δράσεων της Αγροτικής Οικονομίας για την Αγροτική Ανάπτυξη (ELARD) για την Εταιρική Σχέση και την Επικουρικότητα.

Πρώτον, στην κεντρική ομιλία της, η νέα Επίτροπος για τη Συνοχή και τη Μεταρρύθμιση, κ. Elisa Ferreira, αναγνώρισε τον κεντρικό ρόλο των πόλεων, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, στα ευρωπαϊκά κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά συστήματα, τόσο από πλευράς των προκλήσεων όσο και από πλευράς των μετασχηματισμών. Οι αστικές περιοχές αντιμετωπίζουν πράγματι προκλήσεις όπως η έντονη φτώχεια και οι αυξανόμενες ανισότητες, η κλιματική αλλαγή και η συμφόρηση της κινητικότητας. Ταυτόχρονα, αποτελούν ιδανικά εργαστήρια πειραματισμού, δεδομένου ότι είναι και οι χώροι συμμετοχής των πολιτών και των ενδιαφερομένων μερών, των λύσεων έξυπνης κινητικότητας και των «πράσινων» πειραμάτων, της ψηφιοποίησης, της καινοτομίας και της αυξανόμενης ευημερίας

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προτεραιότητα στην τοπική διάσταση ενσωματώνοντας την τοπική προοπτική στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ και προωθώντας την ανάληψη ευθύνης των δράσεων και των μέτρων σε τοπικό επίπεδο. Οι τρεις λέξεις-κλειδιά της νέας εποχής της Πολιτικής Συνοχής, ήτοι: η τοπική συμμετοχή, η ικανότητα και  η φωνή - αντικατοπτρίζουν πράγματι σε ένα τετραπλό σύνολο στόχων: στην καλύτερη ρύθμιση της πολιτικής, στη διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, στον καθορισμό προτεραιοτήτων σε τοπικό επίπεδο και στη βελτίωση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.

Δεύτερον, ενόψει του εξαμήνου της προεδρίας της, η Γερμανία προετοιμάζει την ανανέωση του Χάρτη της Λειψίας, η οποία θα επικεντρωθεί στην βιώσιμη ανάπτυξη, δίνοντας προτεραιότητα σε μία πράσινη, δίκαιη και παραγωγική πόλη.

Επιπλέον, η Πολιτική Συνοχής θα υιοθετήσει μια νέα εδαφική ονοματολογία βασισμένη στις Λειτουργικές Αστικές Περιοχές, όπως ορίζεται από τον ΟΟΣΑ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή), συνδέοντας έτσι και ενισχύοντας τους δεσμούς μεταξύ των αστικών περιοχών και του αγροτικού τους περιβάλλοντος.

Επιπλέον, ο νέος κανονισμός θα προσπαθήσει να προσαρμόσει τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) στην πραγματική ανάγκη των πόλεων να είναι πιο κοντά στους πολίτες (τουλάχιστον το 6% του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) στο στόχο 5), καθώς και να προωθήσει την ανάπτυξη ικανοτήτων για τις πόλεις προκειμένου να έχουν ολοκληρωμένες εγκάρσιες πολιτικές. Η ενσωμάτωση, η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, η συμμετοχή, η συνδημιουργία και το κοινό καλό θα είναι οι λέξεις-κλειδιά.

Τρίτον, με βάση τις προηγούμενες εμπειρίες του URBACT, της Αστικής Ατζέντας και των Καινοτόμων Αστικών Δράσεων καθώς και την επιδίωξη μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας και του καλύτερου συντονισμού των αστικών πολιτικών της ΕΕ, αναπτύσσεται η Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία (ΕΑΠ). Η ΕΑΠ θα προωθήσει μια ολοκληρωμένη συμμετοχική προσέγγιση με στρατηγική σύνδεση με τις πολιτικές της ΕΕ και θα συνδυάσει τη δημιουργία ικανοτήτων, τη γνώση, την πολιτική και την  επικοινωνία και τις καινοτόμες δράσεις.

Τέταρτον, η ΕΤΠ, η ΕΟΚΕ και ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Διασύνδεσης  μεταξύ Δράσεων της Αγροτικής Οικονομίας για την Αγροτική Ανάπτυξη (ELARD) παρουσίασαν ένα κοινό έγγραφο σχετικά με την εταιρική σχέση και την επικουρικότητα. Το έγγραφο τονίζει τη σημασία των χωρικών μέσων όπως οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) και της Τοπικής Ανάπτυξης µε την Πρωτοβουλία τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤοΚ) και υποστηρίζει την ανάγκη να αναγνωριστούν καλύτερα τα επιτεύγματα των Ομάδων Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ), προκειμένου να υπάρξει ένα ισχυρότερο υπόβαθρο γνώσεων και αποδεικτικών στοιχείων για τη διαπραγμάτευση της δυνατότητας αυτών με τις κυβερνήσεις τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

Επιπλέον, το έγγραφο προτείνει επίσης τη δημιουργία μιας μονάδας υποστήριξης ΤΑΠΤοΚ σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και την ανάπτυξη ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης, προκειμένου να βοηθηθούν και να ενισχυθούν οι τοπικοί αστικοί παράγοντες και η δημόσια διοίκηση στην εφαρμογή τοπικών μέτρων.

Αυτό που προέκυψε από το CityLab και το CITIES Forum 2020 είναι ότι επιτρέπει να περιμένουμε μία πολλά υποσχόμενη περίοδο όσον αφορά στις πρωτοβουλίες τοπικής ανάπτυξης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο αυτόμ οι προσπάθειες LDnet για τη γεφύρωση της έρευνας και της γνώσης με την πρακτική και τη χάραξη πολιτικής φαίνονται ιδιαίτερα σημαντικές και ενδέχεται να ανοίξουν ενδιαφέρουσες ευκαρίες στο εγγύς μέλλον!