Η σκιαγράφηση του οράματος εκπροσώπων πόλεων - σειρά συνεντεύξεων στο πλαίσιο του δικτύου URBACT KAIRÓS- η περίπτωση της Μούλα (Mula), Ισπανία

Στην πρώτη συνέντευξη, ο Miguel Rivas μίλησε με τον Juan J. Moreno, τον Δήμαρχο της ισπανικής πόλης Μούλα.

Miguel Rivas: Αγαπητέ κύριε Δήμαρχε, είναι μεγάλη χαρά που μου δίνεται και πάλι η ευκαιρία να συζητήσουμε. Η ισπανική πόλη Μούλα (Mula) είναι η επικεφαλής πόλη του δικτύου σχεδιασμού δράσης του URBACT, Kairós. Γιατί αναλάβατε την πρωτοβουλία να προωθήσετε ένα τέτοιο δίκτυο; Ποια είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζετε στον τομέα της αστικής ανάπλασης που βασίζεται στην πολιτιστική κληρονομιά;

Juan J. Moreno: Ευχαριστώ πολύ Miguel. Ήδη κατά τη διάρκεια της προηγούμενης νομοθετικής περιόδου, η τοπική αυτοδιοίκηση σχεδίαζε την αστική ανάπλαση του ιστορικού χώρου της Μούλα (Barrios Altos), που χρονολογείται από τα μεσαιωνικά χρόνια. Ως Δημοτικό Συμβούλιο, έχουμε επίγνωση των προβλημάτων και του βαθμού εγκατάλειψης που επηρεάζουν έναν σημαντικό αριθμό συγκεκριμένων περιοχών σε αυτές τις γειτονιές, παρά τις προσπάθειες των τελευταίων ετών για αύξηση των πόρων και των δημόσιων υπηρεσιών σε αυτές τις περιοχές. Θέλαμε σίγουρα μια νέα προσέγγιση και πιστεύαμε ότι το πρόγραμμα URBACT ήταν το σωστό πλαίσιο για να το επιτύχουμε. Επιπλέον, ήταν μια μεγάλη ευκαιρία για εμάς να μάθουμε και να μοιραστούμε γνώσεις και πρακτικές με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις που αντιμετωπίζουν τον ίδιο τύπο προβλημάτων με τη Μούλα.

Miguel Rivas: Ως έμπειρος επικεφαλής εμπειρογνώμονας του URBACT, πρέπει να σας πω πόσο εντυπωσιάστηκα που είδα την προσωπική σας συμμετοχή στην έναρξη και ανάπτυξη του δικτύου Kairós στη Μούλα. Πώς βλέπετε το ρόλο σας ως δήμαρχος, καθώς και των άλλων εκλεγμένων αντιπροσώπων σε μια διαδικασία αστικής ανάπλασης;

Juan J. Moreno: Τελικά, η διακυβέρνηση είναι το κλειδί για την πρόοδο αυτού του είδους σύνθετων έργων, τα οποία χρειάζονται υποστήριξη από διάφορες δημοτικές υπηρεσίες και ενδιαφερόμενα μέρη. Ως δήμαρχος, βλέπω τον εαυτό μου ως κύριο διαμεσολαβητή σε αυτό. Η συγκέντρωση κεφαλαίων είναι μια άλλη βασική πτυχή της αστικής ανάπλασης, η οποία είναι ένα ζήτημα στην Ισπανία καθώς η χρηματοοικονομική επάρκεια των τοπικών κυβερνήσεων είναι αδύναμη, ιδίως εκείνη των μικρών και μεσαίων πόλεων. Από αυτή την άποψη, η ικανότητα των τοπικών κυβερνήσεων να συμμετέχουν και να δημιουργούν συνέργειες με την περιφερειακή και εθνική διοίκηση και άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς κάνει τη διαφορά. Προσωπικά αφιερώνω μια ιδιαίτερη προσπάθεια σε αυτό το θέμα.

Miguel Rivas: Η μέθοδος του URBACT έχει να κάνει με την εφαρμογή και τη λειτουργικότητα της ολοκληρωμένης προσέγγισης, κάτι το οποίο  αποτελεί πραγματική οργανωτική πρόκληση. Ποιες προσπάθειες θα γίνουν εκ μέρους του Δημοτικού  Συμβουλίου της Μούλα προκειμένου να υιοθετήσετε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία τελικά θα ανατρέψει την εικόνα της εγκατάλειψης που υπάρχει και επηρεάζει τις ιστορικές  περιοχές της Μούλα;

Juan J. Moreno: Έχουμε διαθέσει όλους τους πόρους του Δήμου με σκοπό να δώσουμε ένα τέλος στην εγκατάλειψη του ιστορικού χώρου  της πόλης. Αναφέρομαι εδώ σε υλικά, ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους χωρίς να παραβλέπω τις κοινωνικές πτυχές. Έχουμε επιτύχει μία συνεργασία με το Πολυτεχνείο της Καρταχένα (UPCT) για τη διενέργεια μιας εμπεριστατωμένης αστικής ανάλυσης της περιοχής-στόχου, η οποία στη συνέχεια θα οδηγήσει σε ένα Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης. Επίσης, στο πλαίσιο του έργου URBACT Kairós, συγκροτήσαμε μια ομάδα πολλαπλών ενδιαφερομένων φορέων για να υποστηρίξουμε τη διαδικασία προώθησης της αστικής ανάπλασης.

Miguel Rivas: Το καλοκαίρι του 2020, αναλάβατε την πρωτοβουλία να παρουσιάσετε προσωπικά τους στόχους του δικτύου Kairós στις περιφερειακές αρχές της Μούρθια (Murcia). Λάβατε κάποια συγκεκριμένη δέσμευση από την Περιφέρεια της Μούρθια για να υποστηρίξετε το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης της Μούλα ως αποτέλεσμα του έργου του δικτύου Kairós;

Juan J.Moreno: Όπως προαναφέρθηκε , η χρηματοδότηση είναι το κλειδί για κάθε  έργο συνυφασμένο με την αστική ανάπλαση. Δεν μπορούμε να επιτύχουμε χωρίς την αξιοποίηση της οικονομικής δυνατότητας για ανάληψη δράσεων σε επίπεδο περιφερειακής διοίκησης, η οποία είναι σημαντική, αλλά και σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης, εφόσον είναι δυνατόν. Επιπλέον, πιστεύουμε ότι η καινοτόμος ολοκληρωμένη προσέγγιση που αναπτύσσουμε στο  δίκτυο Kairós μπορεί να αναπαραχθεί σε άλλα έργα αστικής ανάπλασης με βάση την πολιτιστική κληρονομιά στην περιοχή. Έχοντας αυτό υπόψη, παρουσιάσαμε το στόχο του δικτύου Kairós στη Γενική Διεύθυνση Στρατηγικών της Περιφερειακής Κυβέρνησης (Directorate General of Strategies of the Regional Government -CARM ) και λάβαμε μια πολύ θετική ανταπόκριση με την έννοια ότι εξετάσαμε την ένταξη του έργου  της Μούλα στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της προσεχούς  προγραμματικής περιόδου  της ΕΕ 2021-2027.

Miguel Rivas: Η πανδημία COVID-19 πλήττει σοβαρά την Ισπανία και τη Μούρθια, όπως και πολλά άλλα μέρη της Ευρώπης. Πώς είναι η κατάσταση στην πόλη σας; Πώς βλέπετε τον αντίκτυπο στις τοπικές οικονομίες μεσοπρόθεσμα καθώς και τις επιπτώσεις  στο έργο της αστικής ανάπλασης που προωθείτε;

Juan J. Moreno: Η κρίση της πανδημίας μας έπληξε όλους και μας έβγαλε από την πορεία μας και προφανώς επηρεάζει όλη την Ισπανία. Όσον αφορά τη Μούλα, ο πληθυσμός έχει εμπλακεί και συμμορφώνεται με τις καθιερωμένες υγειονομικές συστάσεις. Προφανώς, τα μέτρα που λαμβάνονται προκαλούν μια -άνευ προηγουμένου- οικονομική και κοινωνική ζημία, αλλά το Δημοτικό Συμβούλιο επιμένει να μην αφήσει κανέναν πίσω και να παρέχει τη μέγιστη βοήθεια σε οικογένειες, επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενους, ιδίως στον τομέα της φιλοξενίας που πλήττεται περισσότερο. Παρ 'όλα αυτά, η περίοδος ανάκαμψης μπορεί να είναι μια πολύτιμη ευκαιρία για εμάς να ενισχύσουμε την αστική ανάπλαση των ιστορικών περιοχών της Μούλα, δεδομένης της κατάστασής της ως μετασχηματιστικού έργου, εναρμονισμένου με βιώσιμα μοντέλα. Αναφέρομαι στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που καταρτίζει η κυβέρνηση της Ισπανίας το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από τη νέα προσωρινή διευκόλυνση της ΕΕ NextGenerationEU.. Και σκεφτείτε ότι αυτό το χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ θα διαθέσει 140 δισεκατομμύρια ευρώ μόνο στην Ισπανία! Αυτό το μεγάλο σχέδιο ανάκαμψης θα χρειαστεί από το σύνολο των περιφερειών και των πόλεων– αυτών με αρκετή δυναμικότητα να εκπονούν καλά μετασχηματιστικά προγράμματα, και υποθέτω ότι η αστική ανάπλαση με βάση την πολιτιστική κληρονομιά ταιριάζει καλά σε αυτό το πνεύμα.