Επιλέγοντας το ποδήλατο για πιο καθαρές, φιλικές και ανθρώπινες πόλεις

Η Θεσσαλονίκη γνώρισε τις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα όπως η οικονομική κρίση που είχε ως αποτέλεσμα την μείωση των διαθέσιμων πόρων για έργα «κοινής ωφελείας», τη σοβαρή ατμοσφαιρική ρύπανση από την αυξανόμενη χρήση των αυτοκινήτων, τις ανεπαρκείς  υποδομές για την κινητικότητα καθώς και το έντονο κλίμα δυσπιστίας μεταξύ των πολιτών και της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης αναγνώρισε ότι οι προηγούμενες απαντήσεις του στα αστικά προβλήματα δεν περιελάμβαναν την ενεργή ανάμειξη των πολιτών.  Μέσα από  τη συμμετοχή του Δήμου στο δίκτυο  "RESILIENT EUROPE", η Θεσσαλονίκη αναζητούσε να μάθει από τις πόλεις-εταίρους πώς να εφαρμόσει μια πιο ανοικτή προσέγγιση για την ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών και σχεδίων σε συνεργασία με τους πολίτες ώστε με τη σειρά τους να χτίσουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη με την τοπική αυτοδιοίκηση.

Ο Δήμος προσπαθώντας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της μικρής συμμετοχής των πολιτών καθώς και την αναποτελεσματικότητα της διατήρησης των υποδομών,  αποφάσισε να επικεντρώσει τις προσπάθειές του στην ανάπτυξη ενός συνεργατικού σχεδίου δράσης που θα έχει στόχο την προώθηση της ποδηλασίας στην πόλη. Στο Σχέδιο Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια της πόλης προβάλλονται δράσεις που μειώνουν τις εκπομπές CO2 κατά 20% για την περίοδο 2011 έως 2020 αλλά χρειάζεται την υποστήριξη και την συμμετοχή των πολιτών ώστε η ποδηλασία να αποτελέσει ένα αποδοτικό και προσιτό σύστημα μεταφοράς.

Σχέδιο δράσης: Κινητοποίηση της κοινότητας για ασφαλή ταξίδια

Η πόλη της Θεσσαλονίκης ελπίζει ότι το δίκτυο του προγράμματος URBACT θα συμβάλλει σημαντικά στην αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των αστικών φορέων. Η δημιουργία μιας Τοπικής Ομάδας URBACT βοήθησε στη συγκέντρωση ποικίλων ενδιαφερομένων φορέων με στόχο να εργαστούν για την προώθηση της ποδηλασίας, βελτιώνοντας παράλληλα το αστικό περιβάλλον και το μικροκλίμα και κατά συνέπεια την υγεία των κατοίκων της πόλης. Η Τοπική Ομάδα URBACT αποτελείται από ένα σύνολο ανθρώπων από την Διεύθυνση Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων καθώς και τους τοπικούς φορείς όπως η Μητροπολιτική Αναπτυξιακή Υπηρεσία Θεσσαλονίκης,  ΜΚΟ και από ποικίλα ποδηλατικά σωματεία.

Με στόχο να δοκιμάσει νέες προσεγγίσεις και να εργαστεί για τη δημιουργία ενός Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης, η Τοπική Ομάδα URBACT πραγματοποίησε ένα πείραμα στην περιοχή της Τούμπας, που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της πόλης. Μέσα από το πείραμα, όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς με τη συμμετοχή των πολιτών επικεντρώθηκαν στη συν-δημιουργία νέων λύσεων για την αύξηση της χρήσης των ποδηλάτων.

Τον Μάιο του 2017, η Τοπική Ομάδα URBACT διοργάνωσε ενημερωτική εκδήλωση με τίτλο «Κινούμαι στην πόλη μου με ασφάλεια». Στην εκδήλωση αυτή, οι κάτοικοι της περιοχής είχαν την ευκαιρία να αντλήσουν περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα και τα δίκτυα URBACT καθώς και να ακούσουν τα παραδείγματα πόλεων απ' όλο τον κόσμο που ενθαρρύνουν και προωθούν την ποδηλασία. Επίσης, η Τοπική Ομάδα URBACT είχε τη δυνατότητα – σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από το ερωτηματολόγιο που μοιράστηκε στους συμμετέχοντες της εκδήλωσης – να συγκεντρώσει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τις προκλήσεις της ποδηλασίας στην πόλη καθώς και ενδεχόμενες προτάσεις βελτίωσης. Οι προτάσεις που συμπεριέλαβε η Τοπική Ομάδα URBACT στο Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την πόλη αντλήθηκαν από την έρευνα που διεξήχθη και περιλαμβάνει:  ανάπτυξη του δικτύου ποδηλατοδρόμων και των χώρων στάθμευσης των ποδηλάτων, καλύτερη οδική ασφάλεια, μετριασμό του προβλήματος της κυκλοφοριακής συμφόρησης, διάθεση ποδηλάτων στους πολίτες για δωρεάν χρήση, μαθήματα για ασφαλείς μετακινήσεις στην πόλη καθώς και επέκταση του υφιστάμενου συστήματος ανταλλαγής ποδηλάτων.

Τον Ιούνιο του 2017, η Τοπική Ομάδα URBACT διοργάνωσε δύο φιλικές προς την οικογένεια εκδηλώσεις για την προώθηση της ποδηλασίας. Οι ποδηλατικές διαδρομές πέρασαν μέσα από ήσυχους δρόμους, γειτονιές και σχολεία ώστε οι συμμετέχοντες να συνειδητοποιήσουν ότι ακόμα και χωρίς ολοκληρωμένο ποδηλατικό δίκτυο μπορούν να επιλέξουν ασφαλείς διαδρομές για την καθημερινή τους μετακίνηση με τα ποδήλατα.

Ακολούθως, η Τοπική Ομάδα διαμόρφωσε ένα «Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την προώθηση του ποδηλάτου με σκοπό τη βελτίωση του βαθμού ανθεκτικότητας της κοινωνίας και της πόλης της Θεσσαλονίκης» προτείνοντας μέτρα όπως: η εισαγωγή ενός κύκλου υποχρεωτικής εκπαίδευσης ποδηλασίας, η διοργάνωση εκστρατειών με στόχο την ευαισθητοποίηση και την κινητοποίηση των πολιτών για την προώθηση της ποδηλασίας, η δημιουργία χώρων στάθμευσης των ποδηλάτων κοντά σε χώρους εργασίας  καθώς και η προώθηση της ποδηλασίας ως μέσο μετακίνησης για τη δουλειά των κατοίκων.

Δημιουργώντας μια θετική κληρονομιά

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης μέσα από τη συμμετοχή του στο δίκτυο RESILIENT EUROPE, τις γνώσεις και τα διδάγματα που άντλησε υπέβαλε πρόταση χρηματοδότησης και με μεγάλη επιτυχία έλαβε χρηματοδότηση για την επέκταση του σημερινού δικτύου ποδηλατοδρόμων και την ανακατασκευή ενός τμήματος του υφιστάμενου δικτύου. "Η συμμετοχή του Δήμου στο δίκτυο RESILIENT EUROPE είχε σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της πρότασής ",  λέει ο κ. Γεώργιος Παπαστεργίου, στέλεχος της Διεύθυνσης Επιχειρησιακού Προγραμματισμού και Συστημάτων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και  του Δήμου.

Ο κ. Ανδρέας Καραδάκης, Υπεύθυνος οικονομικής διαχείρισης και συντονιστής χρηματοδοτούμενων έργων του Δήμου, αναλύει  τα οφέλη από την συμμετοχή της πόλης στο πρόγραμμα URBACT αναφέροντας ότι: "Το σημαντικότερο πράγμα που απέκτησε η πόλη της Θεσσαλονίκης από τη συμμετοχή της στο δίκτυο RESILIENT EUROPE ήταν η εφαρμογή συμμετοχικών σχεδίων δράσης και πόσο σημαντικό είναι η μεταφορά αυτής της τεχνογνωσίας και σε άλλες υπηρεσίες του δήμου. Το ενδιαφέρον στοιχείο του δικτύου ήταν ο πυλώνας της ανθεκτικότητας που συγκέντρωσε πόλεις που αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις. Οι δημόσιες υπηρεσίες που εργάζονταν σε διαφορετικά πεδία ήρθαν σε επαφή και αυτή η διεπιστημονική γνώση αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις υπηρεσίες του Δήμου Θεσσαλονίκης ».

Μέχρι σήμερα, η πόλη της Θεσσαλονίκης δεν είχε εφαρμόσει συγκεκριμένο πλαίσιο στρατηγικών για την προώθηση της ποδηλασίας και η ίδια η διαδικασία για τη δημιουργία ενός Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης ήταν μια νέα πρακτική για την πόλη. Βασιζόμενη σε αυτή την επιτυχημένη πρώτη εμπειρία, ο δήμος ελπίζει να εφαρμόσει την ίδια μεθοδολογία σε μελλοντικά έργα σε όλη την πόλη.

Μπορείτε να δείτε περισσότερα εδώ .