Δήμος Σερρών - Δίκτυο MAPS

1.     Γιατί θελήσατε να λάβετε μέρος στο πρόγραμμα URBACT; Ποιες ήταν οι τοπικές προκλήσεις που αντιμετωπίσατε;

Έχοντας μία πολύτιμη εμπειρία από τη συμμετοχή μας σε δίκτυο URBACT της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου και συγκεκριμένα στο ACTIVE TRAVEL NETWORK, ο Δήμος Σερρών επιδίωκε και έκανε προσπάθειες να αποτελέσει ξανά μέλος αυτής της σημαντικής κοινότητας. Θεωρεί πολύ σημαντική βοήθεια τη δυνατότητα που δίνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα στις ευρωπαϊκές πόλεις να συνεργάζονται και να αναπτύσσουν αποτελεσματικές και βιώσιμες λύσεις σε σημαντικές αστικές προκλήσεις. Στην αποτελεσματικότητα των λύσεων αυτών συμβάλει σημαντικά μία από τις βασικές καινοτομίες του προγράμματος URBACT δηλαδή η ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας και της συμμετοχής της στη λήψη των αποφάσεων, μέσα από τη λειτουργία της Τοπικής Ομάδας Στήριξης.

Έτσι, όταν το Μάρτιο του 2015 και κατά τη διάρκεια της 1^ης Πρόσκλησης του URBACT ΙΙΙ και το σχηματισμό εταιρικών σχημάτων για την υποβολή πρότασης, ο Δήμος μας αμέσως εκδήλωσε το ενδιαφέρον να συμμετάσχει σε δίκτυο που αφορούσε την αξιοποίηση – επανάχρηση ανενεργών στρατοπέδων και Συντονιστή Εταίρο την πόλη της Piacenza, Ιταλία.. Παρόλο που στη φάση αυτή δεν έγινε δεκτός, το Σεπτέμβριο εκδήλωσε ξανά το ενδιαφέρον του να συμμετάσχει στη διαδικασία διεύρυνσης του εταιρικού σχήματος του συγκεκριμένου δικτύου, κινητοποιώντας όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες για τη συλλογή και παρουσίαση όλων των απαραίτητων στοιχείων. Έτσι, το επιθυμητό αποτέλεσμα ήρθε το Νοέμβριο του 2015, με την απόφαση του Συντονιστή Εταίρου να μας εντάξει στο δίκτυο και να συνεισφέρουμε και εμείς στην υποβολή της 2^ης Φάσης της πρότασης.

Η τοπική πρόκληση που αντιμετωπίζει ο Δήμος, μέσα από τη συμμετοχή του στο συγκεκριμένο δίκτυο είναι η αξιοποίηση – επανάχρηση ανενεργών στρατοπέδων στον αστικό χώρο και το οποίο αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα όλων των δημοτικών αρχών τα τελευταία χρόνια. Ήδη από το 1998 που τροποποιήθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου, τα 3 από τα 4 στρατόπεδα που είχαν εγκαταλειφθεί από το στρατό, χαρακτηρίσθηκαν ως δημόσιοι κοινόχρηστοι χώροι. Ένα χρόνο αργότερα, ο Δήμος Σερρών, με σχετική απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου δήλωσε επίσημα την πρόθεσή του για να χρησιμοποιήσει τους χώρους αυτούς και κατέθεσε σχετικό αίτημα στο Υπουργείο Άμυνας. Μετά από πολλές συναντήσεις και αξιοποιώντας τις δυνατότητες του νόμου 2745/1999, ο Δήμος Σερρών ήρθε σε συμφωνία με το  Υπουργείου Εθνικής Άμυνας στις 15 Μαρτίου 2012. Σύμφωνα με τη συμφωνία αυτή 85% της έκτασης των πρώην στρατοπέδων έρχονται στην ιδιοκτησία του Δήμου, με σκοπό να αξιοποιηθούν προς όφελος των δημοτών αλλά και των επισκεπτών.

Η συμμετοχή μας στο δίκτυο MAPS  URBACT, όπου άλλες 8 ευρωπαϊκές πόλεις αναζητούν λύσεις βιώσιμης επανάχρησης των εγκαταλελειμμένων στρατοπέδων, αποτελεί μία σημαντική μοναδική ευκαιρία μεταφοράς τεχνογνωσίας, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο όπου οι προσπάθειες του Δήμου για την τελική παραχώρηση τους από το ΤΕΘΑ βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο και η διεθνοποίηση του συγκεκριμένου ζητήματος, όπως δήλωσαν και τα μέλη της Τοπικής Ομάδας Στήριξης, μόνο θετικά μπορεί να συμβάλει.

2.     Ποιες ήταν οι πρώτες σας ενέργειες με την έγκριση του προγράμματός σας; (π.χ. συναντήσεις)

Οι πρώτες ενέργειες μετά την έγκριση του προγράμματος ήταν φυσικά να ενημερωθούν όλες οι υπηρεσίες του Δήμου που βοήθησαν στη συλλογή στοιχείων και, έτσι συνέβαλαν στη θετική έκβαση της πρότασης. Σε αμέσως επόμενο στάδιο, ενημερώθηκε για το θετικό αποτέλεσμα το Δημοτικό Συμβούλιο αλλά και η Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης, όργανα τα οποία ήδη είχαν ενημερωθεί κατά την επίσκεψη του URBACT Expert (προετοιμασία 2ης Φάσης). Η Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης είχε αποδεχθεί να παίξει το ρόλο της Τοπικής Ομάδας Στήριξης. Φυσικά σε κάθε φάση ενημερωνόταν το ευρύ κοινό με σχετικά Δελτία Τύπου. Τέλος, δημιουργήθηκε μία Ομάδα Διοίκησης Έργου με στελέχη του Δήμου με σκοπό το συντονισμό των υπηρεσιών και την παρακολούθηση της τήρησης των υποχρεώσεων αλλά και να βελτιώσουν τις ικανότητές τους στις συμμετοχικές διαδικασίες και στην αντιμετώπιση των αστικών προκλήσεων.

3.     Ποια είναι η εμπειρία σας με τα πρώτα ULG meetings (URBACT local Group meetings);

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης αποδέχθηκε σε αρκετά πρώιμο στάδιο, το ρόλο της Τοπικής Ομάδας Στήριξης. Ο λόγος που επιλέχθηκε η Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης είναι γιατί είναι ένα θεσμοθετημένο από τον Καλλικράτη (άρθρο 76, παρ. 2.β) του Ν. 3852/2010)  όργανο,  το οποίο «γνωμοδοτεί για θέματα γενικότερου τοπικού ενδιαφέροντος, που παραπέμπονται σε αυτή από το δημοτικό συμβούλιο ή το δήμαρχο.» αλλά και γιατί θέλαμε η ομάδα αυτή να παραμείνει και μετά τη λήξη του δικτύου αλλά και τα μέλη της να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους και το ρόλο τους. Στην πορεία όμως υλοποίησης, οι θεσμικές απαιτήσεις (σε περίπτωση έλλειψης απαρτίας, επανάληψη της συνεδρίασης) αλλά και ο μεγάλος αριθμός των μελών της (27+8=35, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της ευελιξία της), οδήγησε στην απόφαση να δημιουργηθεί ένας πυρήνας της, στο οποίο θα συμμετείχαν οι εκπρόσωποι των φορέων που η βαρύτητά/ σχετικότητα/ αντιπροσωπευτικότητά τους σχετίζονται με το αντικείμενο του δικτύου. Έτσι ο πυρήνας αυτός αποτελείται πλέον από 12 φορείς και έχουν πραγματοποιηθεί 2 συναντήσεις του. Τα συμπεράσματα από τις 2 αυτές συναντήσεις είναι η προθυμία συμμετοχής, η θέληση να προσφέρουν στο γενικό καλό αλλά και η διάθεση να μάθουν και αναπτύξουν τις δεξιότητές του. Διαφαίνεται όμως και μία δυσπιστία απέναντι στο Δήμο και γενικότερα, απέναντι στους δημόσιους φορείς σχετικά με την αξιοπιστία αλλά και τις γραφειοκρατικές διαδικασίες. Ελπίζουμε ότι με την ολοκλήρωση του δικτύου, η εντύπωση αυτή να έχει αλλάξει.

4.     Ποια ήταν η εμπειρία σας από τις πρώτες συναντήσεις με τους εταίρους;

Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί 2 συναντήσεις με τους εταίρους (kick-off meeting και 1^st  Transnational Workshop) και η εμπειρία συνεργασίας μαζί τους είναι άριστη. Το μείγμα των πόλεων είναι τέτοιο που δείχνει τις ιδιαιτερότητες του καθένα αλλά όλοι μπορούν να μάθουν από όλους. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για το URBACT Expert, ο οποίος μέχρι στιγμής, μας καθοδηγεί με προθυμία.

5.     Έχετε κάποιες μελλοντικές ενέργειες υπόψη σας; Ποιες είναι αυτές;

Έπειτα από την ολοκλήρωση του έργου MAPS και την εκπόνηση του Ολοκληρωμένου Τοπικού Σχεδίου Δράσης, ο Δήμος έχει την πρόθεση να αναζητήσει χρηματοδοτικές πηγές για την υλοποίηση των σχετικών προτάσεων. Σχετικά με αυτό, έχει ενημερωθεί η Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή του Επιχειρησιακού Προγράμματος και εγγράφως και δια ζώσης, με επιτόπου επίσκεψη και παρουσίαση του δικτύου (10/3/2016).

6.     Rotterdam Summer University: Από τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν, θα τα χρησιμοποιούσατε στην Ελλάδα; Και εάν ναι, ποια συγκεκριμένα;

Λαμβάνοντας υπόψη τη μεθοδολογία του URBACT η οποία μας παρουσιάσθηκε  στο Urbact Summer University 2016 στο Rotterdam, ο Δήμος Σερρών θεωρεί ευχερέστερα εργαλεία τη Δενδροειδή Απεικόνιση του Προβλήματος (Problem Tree) και τον Χάρτη/Πίνακα Δράσεων (Road Map/Action Table).

Το πρώτο εργαλείο αποτελεί μια απλή γραφική αναπαράσταση των προβλημάτων, των αιτιών και των επιπτώσεών τους η οποία θα αποτελέσει εισροή στο 2ο εργαλείο με τελικό σκοπό τη διευκόλυνση στην εξεύρεση λύσεων. Στην επόμενη συνάντηση της Τοπικής Ομάδας Στήριξης, θα γίνει προσπάθεια τα μέλη της να δουλέψουν με τα συγκεκριμένα εργαλεία.